Edeb

"Mesnevide edeb" desek ne güzel ve büyük  bir çalışma olur.. Bu dersteki haliyle kelimeye azıcık eğilirsek bir gonca gülü koklamış gibi olacağız ..

Adem aleyhisselamin tevbedeki edebinden dem vuruyor Mevlana hz. , hani şeytan denenince sen beni azdirdin , Adem as ise ben hata ettim demişti ...

Edeb sözlükte ; 

edep, edebiyat, literatür, kibarlık, terbiye, yazın, incelik, usluluk, uslu olma, terbiyeli olma, yazılı eser. 

 

nezaket, naziklik, güzel ahlak eğitmek, terbiye etmek, cezalandırmak, yola getirmek, disipline sokmak, yetiştirmek, ceza vermek, tedip etmek, okutmak, öğrenim gördürmek, terbiye için cezalandırmak, öğretmek edepli olmak, kültürlü olmak, iyi bir eğitim almak, medeni olmak, kibar olmak..

Kelime anlamlarından anlama yaklaşmaya çalışırsak ;

Kelimelerin şiir , olayların hikaye  roman , düşüncelerin deneme , gündelik durumların günlük olması gibi bir durum demek ki insanın edebli olması ..

Bir terbiyeye , çalışmaya , okumaya , örnek görmeye , disipline muhtacız edepli olmak için..

Edebul ud, edebul haya derler bizde yaygın kullanılan bir terkib.. Anneannemden.. Utlu kadın diye bir tasvir var , yüzü kızaran , sessiz konuşan , ortaya atılmayan .. 

Ut/ ud haya ,utanma ,ar , şeref demekmiş.. utanma edebi , şeref edebi .. Konuşmanin edebi , susmanin edebi , yemek yemenın edebi , gülmenin edebi yürümenin bir edebi var .. Ibadetin bir edebi ,kulluğun bir edebi var ..

Güzelleşmenin pek çok boyutu var ,her halin incelik kazanması   , kibarlasmasi, zarafetli olması , ilmek ilmek bir nakış gibi.. Edeb bu nakış gibi..

Uslu olmak hepimizin malumu , zıddına yaramaz diyoruz , yarayışlı olmak salih olmak demek .. uslu olmak akıllı olmak .. 

Buraya aklı olan aşık olsun diyelim..

Aşık olan incelikler peşine düşer, hassaslaşır kibarlaşır, belki ama aşkın da bir edebi vardır diyebiliriz .. Herkes kendi gibi sever de diyebiliriz .. O zaman yine şahsiyet üzerine derinleşip edepli bir şahsiyet geliştirmeye çalışabiliriz ..

Her halde olması gerektiği gibi olmak mıdır edep ..

Her halin estetiği ..

Her halin yakışığı..

Nasib olsun inşallah ..